De cursus beeldhouwen in hout is vandaag begonnen.
We zijn met een kleine groep, daarom zijn we gestart in mijn werkplaats Dijk 5, 6551 ZC in Weurt.
Je kunt je nog aanmelden. (formulier downloaden)
Er zijn genoeg werkbanken en alle gereedschap is aanwezig.
30 lessen voor € 480,- koffie en thee gratis.
Goede houtbeitels zijn een kostbaar bezit. Ze zijn niet goedkoop, maar als je er goed voor zorgt gaan ze gaan soms meerdere generatie mee.
Houtbeitels zijn er in heel veel verschillende soorten en maten. De meeste cursisten hebben er inmiddels enkele aangeschaft. Met een stuk of 4 kun je aardig uit de voeten.
Koop je eerste beitels niet te breed. Het werken met een smalle beitel kost minder kracht. Een halfronde van 10 mm, een van 6 mm breed en en niet te diep 3 mm b.v. zijn mooie start beitels. Daarnaast kun je nog een vlakke van 12 mm of 15 mm aanschaffen. Tenslotte een naar keuze.
De beitels bewaar je in een foedraal. Dan zijn ze goed opgeborgen en kunnen ze niets kapot maken. De beitels worden zo los van elkaar bewaard en blijven mooi scherp. Ze zijn zelf ook goed beschermt en blijven mooi. Nog een voordeel, je hebt je beitels mooi overzichtelijk bij elkaar.
Je kunt een foedraal in de winkel kopen, elke beeldhouwwinkel heeft ze, ook bij een gereedschapszaak kun je ze vinden.
Hier nog een voorbeeld van een stevig grijs foedraal uit een bouwmarkt.
Je kunt er ook zelf een maken. Hieronder twee mooie voorbeelden.
Goudenregenhout is een geschikte houtsoort om een beeld uit te hakken. Het hout komt niet zoveel voor, maar als je eraan kunt komen is het zeker de moeite waard om het te bewaren.
Het hout is mooi vast van structuur en laat zich goed hakken. Het is vrij hard, en wat vezelig.
Het mooie van het hout is de spectaculaire kleur en patronen.
Minny heeft een prachtig stuk hout gevonden . Je ziet mooi de lichte buiten rand en de donkere kern met de jaarringen.
Ze gaat er een gedraaide vorm uit hakken.
Goede houtbeitels zijn een kostbaar bezit, wanneer je ze goed behandeld gaan ze meer dan een leven lang mee.
Het staal van een houtbeitel is hard, hard staal kun je goed scherp maken en het blijft ook lang scherp. Een nadeel van hard staal is, dat het makkelijk afbreekt, Het komt nog al eens voor dat er een stukje uit je bijtel breekt. Je heb dan te veel gewrikt in het hout en niet gesneden.
Hoe krijg je dan je beitel weer scherp?
Het beste gaat het door met een grove wetsteen de bovenkant helemaal plat, dus bot te maken. Je kunt het ook op een slijpmachine doen, dan moet je zorgen dat de bijtel niet te heet wordt.
Dan begin je met het opnieuw scherp maken van de beitel.
Je haalt hem voorzichtig met de schuine kant over de steen, tot dat je zeker weet, dat je de oorspronkelijke hoek weer goed te pakken hebt. Dan kun je meer kracht zetten en sneller heen en weer bewegen. Je blijft met de grove steen werken, tot de bijtel weer bijna scherp is. Wanneer je er bovenop kijkt, op de snede, mag je geen randje zien. zie je geen rand je meer, dan neem je de fijnere korrel van de steen en tot slot de hele fijne steen.
Het uiterlijk van de geslepen kant moet er nu glad en bijna glimmend uitzien. Als je voorzichtig over je nagel snijd moet hij een beetje nagel afschrapen.
Tenslotte verfijn je de scherpte nog met een stukje leer. Zelfde houding en zelfde beweging als op de steen.
Leer maakt de bijtel nog scherper, denk maar aan de barbier.
ben je met een beeld aan het hakken kun je je bijtel af en toe even langs het leer halen of de fijne wetsteen, om de scherpte er in te houden.
Het is een kwestie van aanvoelen en veel ervaring. Oefening baat kunst.
Als de beitel rond is, zoals deze (ook wel guts genoemd) dan maak je met het slijpen een wiegende beweging, met de ronding mee.
Notenhout is bekent, omdat het door meubelmakers gebruikt wordt. Het is ook mooi hout voor beeldhouwers. In de zomer van 2015 is Dicky begonnen met een flink stuk.
Haar idee is om een ammoniet te hakken uit dit stuk hout. Eerst zagen we een breed stuk uit een stam die zich in tweeën splitst. Daarop wordt grof weg de vorm van de ammoniet getekend. Dan begint het hakken.
Ze begint er aan tijdens de workshop beeldhouwen bij Stip24
in Oostenrijk.
Een ammoniet of slakkenhuis is een prachtige vorm, het lijkt simpel, maar is erg moeilijk om te maken. Alles moet mooi rond en regelmatig van vorm worden. Dat is ook de belangrijkste opgave voor Dicky. De vorm moet mooi rond en regelmatig lopen.
In het hout zit een prachtige verkleuring, die na verloop van tijd steeds beter tevoorschijn komt. Maar ook heeft het hout een bepaalde groeirichting en structuur, die het bewerken soms erg lastig maken. Na heel wat uren cursus, bijna een jaar verder is het beeld eindelijk af.
Het is prachtig geworden, een mooie vorm, het kleur effect van het komen goed uit. En dat het niet helemaal symmetrisch is maakt het spannend en geeft de vorm beweging.
Notenhout kun je goed bewerken, het is matig hard. de kleur is grijs bruin, tot donkerbruin.
Yvonne bewerkt de ent van een appelboom. Ze ontleed de ingewikkelde vormen die in dit gebied van een fruitboom voorkomen. Met een fijne beitel maakt ze dunnen lijnen en vormen zichtbaar.
De ent van een fruitboom geeft een interessante en complexe structuur in het hout. Dit gebeid is daardoor moeilijk te bewerken.
De draad van het hout gaat alle kanten op.
met veel geduld en aandacht voor het werkstuk kun je de mooie vormen eruit halen.
Veel fruitbomen in de productie boomgaarden worden geënt.
Je herkent de entplek aan de verdikking, meestal onderaan de stam, net boven de grond.
Een beeld maken kost vaak veel tijd. Er gaat een heel proces aan vooraf. Frederyk heeft een hele tijd gewerkt aan deze bijzonder hout sculptuur.
Het maken van een vogel uit hout kan heel goed. De gestroomlijnde vorm van het vogellijf laat zich goed uit een stam hakken.
Dit is een mooi stuk lindehout, waaruit Yvonne een aalscholver hakt.
Als studie materiaal worden foto’s gebruikt. Zo kan Yvonne de vorm van de vogel beter omzetten in hout.
Een andere prachtige vogel is het ijsvogeltje. Hiervoor heb je een veel compacter blok hout nodig. Lidy gebruikt ook lindehout.
Ook hier dienen foto’s en tekeningen als voorstudie.
Lindehout hakt makkelijk, de vorm van het vogeltje wordt al zichtbaar.
Zorg wel voor een scherpe bijtel, dan krijg je een mooi resultaat.
Met een rasp kun je het ook goed bewerken en vormen, het oppervlak ziet er dan ruw uit. Door schuren met schuurpapier wordt het mooi glad.
De vogel krijgt nog een mooie snavel van donker hout. De pootjes worden gemaakt van ijzerdraad.
De aalscholver laat Yvonne ergens op zitten, de poten worden wel van hout. Ze moeten dan iets dikker blijven dan in werkelijkheid want anders wordt het te kwetsbaar.
Lindehout is zeer geschikt om een beeld uit te hakken.
Het is zacht en makkelijk te bewerken.
Het snijd als boter, dus ook geschikt voor details, reliëfs en houtsnijwerk.
Het is mooi dicht van structuur, maar wel een beetje saai van kleur. Daardoor wordt het soms minder gewaardeerd. Je ziet weinig tekening en nauwelijks jaarringen.
Lindehout kun je kopen aan mooie blokken bij b.v. de Arnhemse fijnhouthandel.
Als je aan een stammetje lindehout kunt komen is dat helemaal mooi. Zoals Yvonne die uit haar stammetje een aalscholver gaat hakken.
De langgerekte vorm van de stam past goed bij het idee van aalscholver.
Dit stammetje uit het wild heeft wel iets meer kleur nuance.
Het laat zich zonder kracht behakken, het splintert of scheurt niet. Het hout is zacht en alleen geschikt voor binnen beelden.
Je bijtel moet wel mooi scherp zijn anders krijg je rafels.
Om een beeld uit hout is het verstandig om eerst een schaal model in klei te maken. Dat is erg handig omdat je dan het idee ruimtelijk voor je ziet en zo makkelijker de aanwijzingen van de docent kunt zien en begrijpen. Nog een ander voordeel is dat je al ongeveer het idee in de ruimte hebt gezet. Het is niet nodig om het schaal model heel precies uit te werken. het gaat meer om de grove vorm en het begrip van ruimtelijkheid te begrijpen. Een blok hout is een massa waarin het beeld verborgen zit, aan het schaal model kun je zien waar je materiaal weg moet halen.
Je kunt ook een bestaand object of beeld als voorbeeld nemen.
Zo is Kees hier een beeldje van Erasmus om aan het zetten in een iets groter houten exemplaar. De grote vormen heeft hij er al in staan. Nu wachten hem de uitdaging van de plooien en het hoofd nog.
